10 دقیقه مطالعه
به نظر شما میلگرد چیست؟ میلگرد را می‌توان به نوعی مهمترین مقطع آهنی در صنعت ساختمان‌سازی دانست. انواع میلگرد که محصولی با سطح مقطع دایره توپر است، توانسته با ارائه خواص مکانیکی برتر همچون؛ افزایش استحکام، افزایش مقاومت برشی و کاهش رشد ترک‌های ناشی از اعمال فشار به ساختمان، جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص دهد.
در ادامه علاوه بر پاسخ به سوال اشاره شده، در مورد نحوه تاثیرگذاری میلگرد در بهینه کردن خواص فوق الذکر نیز بیشتر صحبت خواهیم کرد.
فهرست این مطلب
کاربرد میلگرد در ساختمان‌سازی چیست؟
کاربرد میلگرد در ساختمان‌سازی تا حدود زیادی برای تقویت ستون‌ها و کف طبقات می‌باشد، اما بهبود خواص ستون و کف بتنی با استفاده از میلگرد چگونه است؟
بتن مورد استفاده در صنایع ساختمانی به شدت ترد می‌باشد و مقاومت به ضربه آن پایین است. علاوه بر پایین بودن مقاومت به ضربه بتن، سرعت رشد ترک در بتن بسیار بالا است، وجود این دو عامل در بتن، آن را در مقابل حوادثی نظیر زلزله به شدت آسیب پذیر می‌کند و منجر به فروپاشی هرچه بیشتر ساختمان می‌شود. در این مرحله، استفاده از میلگرد که دارای استحکام بالا و خاصیت چکش‌خواری بسیار مناسب است، می‌تواند عیوب ذکر شده را رفع کند و مقاومت ستون و طبقات ساختمان را افزایش دهد. محصولی که از ترکیب بتن و میلگرد حاصل می‌شود اصطلاحاً با نام بتن مسلح یا بتن آرمه شناخته می‌شود.
انواع میلگرد چیست؟
میلگرد را می‌توان با توجه به کاربردهای گوناگونی که به خود گرفته است، در چندین دسته‌بندی قرار داد. در ادامه به معرفی انواع این دسته‌بندی‌ها خواهیم پرداخت.
انواع میلگرد بر اساس شکل
میلگردها با توجه به شکل ظاهری خود به سه گروه ساده، آجدار و کلاف (آجدار پیچیده) تقسیم می‌شوند. این نوع میلگردها با توجه به ویژگی و کاربردهای مخصوص به خودشان در موارد مختلفی استفاده می‌شوند. در قسمت بعدی با این نوع محصولات بیشتر آشنا خواهید شد.
انواع میلگرد بر اساس استاندارد
یکی از مهمترین تقسیم‌بندی‌ها، جدا کردن میلگرد با استفاده از استانداردهای آن است.
مهمترین استاندارد مورد استفاده در بازار آهن و فولاد ایران، استاندارد روسی می‌باشد. بر اساس این استاندارد، میلگرد در چهار دسته زیر تقسیم بندی می‌شوند:
- میلگرد A1 (ساده)
- میلگرد A2 (آجدار مارپیچی)
- میلگرد A3 (آجدار با آج جناقی)
- میلگرد A4 (آجدار با آج مرکب)
در ادامه به توضیح هرکدام به صورت مختصر می‌پردازیم.
1- میلگرد A1 یا ساده چیست؟
میلگرد A1 یا میلگرد ساده به دلیل اینکه بر روی سطح خود آج ندارند در بازار با میلگرد نرم نیز شناخته می‌شوند. از این میلگرد برای ساخت مفتول و سیم جوش به طور گسترده استفاده می‌شود.
2- میلگرد A2 چیست؟
میلگرد A2 با آج ساده خود تا حدودی می‌تواند با بتن موجود مقدار تماس را بالا ببرد و از این طریق استحکام ساختمان را افزایش دهد. استحکام این میلگرد را متوسط در نظر می‌گیرند.
3- میلگرد A3 چیست؟
میلگرد A3 به واسطه شکل آج روی سطح خود، درگیری و تماس بیشتری را با بتن اطراف خود ایجاد می‌کند. نتیجه چنین اتفاقی افزایش چسبندگی بتن و میلگرد و افزایش ویژگی‌های مکانیکی ساختمان است. لازم به ذکر است که میلگرد A3 پرکاربردترین میلگرد در صنعت ساختمان‌سازی ایران است.
4- میلگرد A4 چیست؟
میلگرد A4 دارای آج مرکب می‌باشد. این بدان معنا است که این میلگرد می‌تواند در جهات مختلف سبب بهبود استحکام سازه شود. این میلگرد به دلیل پیچیدگی نسبی فرایند ساخت خود، نسبت به سایر میلگردها گران‌تر می‌باشد.
انواع میلگرد بر اساس سایز
میلگرد بر اساس محل مورد استفاده خود می‌تواند از ضخامت‌های خیلی پایین نظیر ۵/۵ میلی‌متر شروع شده و تا ابعاد بسیار بالاتر برای پروژه‌های عظیم صنعتی نظیر میلگرد ۳۰ یا ۴۰ استفاده شود.
ضخامت‌های پایین عمدتا به صورت کلاف تولید و بسته بندی می‌شوند و اندازه‌های بالاتر آن به صورت شاخه‌ای بسته‌بندی شده و به فروش می‌رسند.
کلاف‌های ساده دارای ضخامت ۵/۵ و ۶/۵ میلی‌متر می‌باشند اما کلاف‌های آجدار تا سایزهای بالاتر مثل ۸ یا ۱۰ میلی‌متر نیز موجود می‌باشد، از این موضوع می‌توان برای تشخیص حدودی سایز کلاف‌های میلگرد ساده و آجدار استفاده کرد. از معتبرترین کارخانه‌های تولید کننده میلگرد کلاف ساده می‌توان به کارخانه ذوب آهن و کوثر اهواز اشاره کرد.
علاوه بر کارخانجات نامبرده شده، کارخانه فولاد نطنز و فولاد یزد نیز از بهترین کارخانجات تولید کننده میلگرد کلاف آجدار می‌باشند.
| سایز میلگرد | a (mm) | وزن هر متر (kg/m) | وزن شاخه ۱۲ متری (Kg) |
|---|---|---|---|
| 8 | 8 | 0.395 | 4.72 |
| 10 | 10 | 0.617 | 7.404 |
| 12 | 12 | 0.888 | 10.656 |
| 14 | 14 | 1.21 | 14.52 |
| 16 | 16 | 1.58 | 18.96 |
| 18 | 18 | 2 | 24 |
| 20 | 20 | 2.47 | 29.64 |
| 22 | 22 | 2.98 | 35.76 |
| 25 | 25 | 3.85 | 46.2 |
| 28 | 28 | 4.83 | 57.96 |
| 32 | 32 | 6.31 | 75.72 |
| 36 | 36 | 7.99 | 95.88 |
انواع میلگرد بر اساس جنس یا مقاومت
جنس میلگرد در کاربری‌های عمومی، عمدتا از فولاد ساده کربنی می‌باشد اما به غیر از آن، میلگرد می‌تواند از فولادهای پرکربن، گالوانیزه، استنلس استیل و حتی فایبر گلاس نیز تولید شود.
1- میلگرد پرکربن
میلگرد تولید شده با فولادهای پر کربن، دارای سختی خیلی بالایی هستند، اما توجه کردن به این نکته ضروری است که با افزایش میزان کربن در فولاد، خاصیت ترد شوندگی به طور شدیدی افزایش پیدا می‌کند. لذا برای استفاده از میلگرد فولاد پرکربن باید دقت زیادی به خرج داد و به این نکته توجه کرد که به قیمت افزایش سختی، در حال از دست دادن چقرمگی میلگرد خود هستیم.
2- میلگرد استنلس استیل
محصول فولادی موردنظر به دلیل مقاومت به خوردگی بسیار مناسب خود، بهترین گزینه برای استفاده در محیط‌های خورنده می‌باشند. میلگرد استنلس استیل استحکام و مقاومت به حرارت مناسبی هم دارد ولی توجه به این نکته ضروری است که؛ میلگردهای استنلس استیل خیلی گران‌تر از سایر میلگردها هستند و در بسیاری از کاربری‌ها، استفاده از آن صرفه اقتصادی ندارد.
3- میلگرد فایبر گلاس
این محصول از جمله مواردی است که به تازگی مورد توجه تولیدکنندگان در دنیا قرار گرفته است. مزیت‌های اصلی میلگرد فایبرگلاس سبک بودن و مقاومت به خوردگی فوق العاده آن است، اما به دلیل استحکام پایین و هزینه نسبتا زیاد این میلگردها، نیاز به تحقیق بیشتر بر روی آن‌ها را غیر قابل انکار کرده است.
4- میلگرد گالوانیزه
میلگرد گالوانیزه از جمله رویکردهای جدید کارخانجات تولید کننده میلگرد در سطوح جهانی، برای افزایش بازدهی و طول عمر میلگرد است. پوشش گالوانیزه‌ای که بر روی میلگرد قرار داده می‌شود، باعث تاخیر در زنگ‌زدگی میلگرد در سازه‌های عمرانی شده و در دراز مدت، برای مصرف‌کننده آن، به صرفه خواهد بود.
وزن میلگرد چطور محاسبه می‌شود؟
وزن میلگرد توسط عوامل زیادی می‌تواند تغییر کند. همانطور که گفته شد، استفاده از میلگرد با استانداردهای مختلف و در سایزها و جنس‌های گوناگون، می‌تواند وزن نهایی را دستخوش تغییرات زیادی بکند. علاوه بر آن، کارخانه تولید کننده میلگرد نیز عامل مهمی در وزن میلگرد است به طوری که در هر شاخه ۱۲ متری از میلگرد وزن دو کارخانه تولیدکننده آن در سایز مشابه، متفاوت است. به عنوان مثال، میلگرد ۱۶ که یکی از پرکاربردترین سایزهای میلگرد می‌باشد، در کارخانجات زیر، وزن‌های متفاوتی به خود گرفته‌اند:
- ذوب آهن : ۱۸/۹۶ کیلوگرم
- فولاد اهواز: ۲۰ کیلوگرم
- فولاد نیشابور : ۱۹ کیلوگرم
- کویر کاشان: ۱۹/۲ کیلوگرم
همچنین حتی در یک کارخانه و یک سایز مشابه، امکان اختلاف وزن وجود دارد. به عنوان مثال، کارخانه شاهین بناب وزن میلگرد ۱۶ خود را در بازه‌ی ۱۸/۲۹ تا ۱۸/۷۷ گزارش کرده است.
اما به طور کلی به وسیله فرمول زیرر می‌توان وزن انواع میلگرد با قطر و طول متفاوت را حساب کرد.
جدول اشتال میلگرد چیست؟
جدول اشتال میلگرد شامل اطلاعات استاندارد انواع میلگرد از لحاظ پارامتر‌های مختلف است. اطلاعات مختلفی مانند قطر میلگرد، سطح مقطع آن، حجم یک شاخه میلگرد و وزن هر متر میلگرد در این کتابچه مشاهده می‌شود.
همانطور که اشاره کردیم وزن میلگرد کارخانه‌ها تولید کننده این محصول دچار اختلاف جزئی با یکدیگر هستند. در جدول زیر وزن میلگرد کارخانه‌های مختلف گردآوری شده است. جهت مشاهده کامل جداول وزنی میلگرد کلیک کنید.
محصولات جانبی میلگرد چیست؟
میلگرد علاوه بر کاربردهای گفته شده در بالا، می‌توانند برای تولید محصولات جانبی نیز به کار روند. برخی از این محصولات نظیر خاموت، زیگزاگ و میلگرد بستر در ساختمان‌سازی بسیار حائز اهمیت هستند.
دسته دیگری از محصولات هم مانند مفتول و سیم خاردار از دیگر مواردی هستند که توسط میلگرد تولید می‌شوند. سیم مفتول از میلگرد ساده در ضخامت‌های پایین و با استفاده از تکنیک کشش سیم ساخته می‌شود. مفتول تولید شده می‌تواند برای آرماتور بندی به عنوان سیم نجاری استفاده شود و یا در ضخامت‌های اندکی بالاتر برای ساخت توری به کار رود.
برترین کارخانه‌های تولید کننده میلگرد
از آنجایی که میلگرد یک محصول پرطرفدار و کاربردی در کشور حساب می‌شود، کارخانه‌های تولید کننده این محصول نیز به نسبت تقاضای بازار دارای فراوانی مناسب و کیفیت بالایی می‌باشند. در این قسمت به برخی از محبوب‌ترین و برترین کارخانه‌های تولید کننده میلگرد اشاره خواهیم کرد.
- کارخانه ذوب آهن اصفهان
- مجتمع فولاد خراسان (نیشابور)
- فولاد امیرکبیر خزر
- شرکت فولاد البرز ایرانیان (فایکو)
- کارخانه فولاد آذربایجان میانه
- کارخانه فولاد آریا ذوب
- شرکت جهان فولاد سیرجان
- شرکت آریان فولاد
- مجتمع فولاد روهینا
- شرکت صنایع فولاد هیربد
- فولاد آناهیتا گیلان
علاوه بر شرکت‌های گفته شده، کارخانه‌های دیگری نیز مانند فولاد کویر کاشان، مجتمع فولاد شاهین بناب، فولاد بافق یزد و غیره نیز از جمله‌های کارخانه‌های نام آشنا در زمینه تولید این محصول به شمار می‌آیند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با علائم اختصاری ده کارخانه برتر تولید کننده میلگرد
جمع‌بندی
در این مقاله تلاش بر این شد تا شما را با این محصول بیشتر آشنا کنیم و اطلاعات کاملی را در اختیار شما قرار دهیم. شما می‌توانید جهت دریافت مشاوره، سفارش و قیمت روز انواع محصولات فولادی به وبسایت فولادینو مراجعه کنید.