تیرآهن ۱۸ چیست؟

تیرآهن یکی از پرکاربردترین پروفیل‌های فولادی در ساخت‌وساز و دیگر صنایع است. این محصول عمدتا در سایزهای هشت تا ۶۰ میلی‌متری تولید می‌شود؛ اما یکی از پرکاربردترین سایزهای آن، ۱۸ است. اگر مشغول انجام پروژه‌ای ساختمانی هستید یا قصد شروع آن را دارید، احتمالا به این محصول نیاز خواهید داشت. در این مقاله به این سوال پاسخ می‌دهیم که منظور از تیرآهن ۱۸ چیست؟ و این محصول چه ویژگی‌ها و کاربردهایی دارد؟ در پایان، به‌خوبی با پروفیل پرکاربرد در صنعت ساخت‌وساز آشنا خواهید شد

قیمت تیرآهن ۱۸ از طریق مجموعه فولاد سازان راه ابریشم در دسترس شماست.

منظور از تیرآهن ۱۸ چیست؟

برای اینکه بدانیم منظور از اعدادی که پس از ذکر کلمه‌ی تیرآهن قرار می‌گیرند چیست؟ باید ابتدا در خصوص ساختار این پروفیل کمی بدانیم. تیرآهن یک مقطع فولادی است که از دو قسمت بال و جان تشکیل می‌شود. بال‌ها در دو طرف تیرآهن و جان بین آن‌ها قرار می‌گیرند. تیرآهن در دو شکل I و H‌ تولید می‌شود. به تیرآهن‌های H بال‌پهن یا هاش نیز گفته می‌شود. جان در تیرآهن I، خط عمودی و در تیرآهن H، خط افقی و بال‌ها نیز به‌ترتیب خطوط افقی و عمودی بین جان هستند.

منظور از عددی که در عنوان تیرآهن به آن اشاره می‌شود، ارتفاع یک مقطع از جان است. واحد این عدد سانتی‌متر است که معمولا ذکر نمی‌شود. بنابراین، منظور از تیرآهن ۱۸ تیرآهنی با ارتفاع جان ۱۸ سانتی‌متر است. لازم‌به‌ذکر است که تیرآهن ۱۸، زیرمجموعه‌ی تیرآهن‌های I محسوب می‌شود. طول بال‌های تیرآهن ۱۸ نیز معمولا ۹۱ میلی‌متر بوده و با شاخه‌های ۱۲ متری تولید و روانه‌ی بازار می‌شود.

مشخصات فنی تیرآهن ۱۸

پیش از خرید تیرآهن ۱۸ لازم است که با ویژگی‌های آن آشنا شوید. در این بخش مشخصات این محصول را با مرور استاندارد، مقاومت و روش تولید آن شرح می‌دهیم.

استاندارد تیرآهن ۱۸ چیست؟

همانطورکه می‌دانید به‌طورکلی تیرآهن را تحت چهار استاندارد زیر تولید می‌کنند:

• IPE؛ با سطح مقطع I و بال‌های با ضخامت ثابت
• INP؛ با سطح مقطع I و بال‌هایی که به‌تدریج نازک می‌شوند.
• IPB؛ با سطح مقطع H با بال‌های پهن
• CPE یا لانه‌زنبوری؛ با سطح مقطع I و حفره‌های دایره‌ای یا ۶ ضلعی روی جان که با هدف کاهش وزن تیرآهن در عین افزایش مقاومت لنگر خمشی و ممان اینرسی آن ایجاد شده‌اند.

تیرآهن ۱۸ عمدتا تحت استاندارد IPE ساخته می‌شود. این استاندارد، بیشتر در کشورهای اروپایی رواج داشته و بسیاری از تولیدکننده‌های ایرانی هم از آن پیروی می‌کنند. دیگر تیرآهن‌های پرکاربرد یعنی ۱۴ و ۱۶ نیز عمدتا با همین استاندارد تولید می‌شوند. با‌این‌حال تولید تیرآهن ۱۸ با استانداردهای INP و CPE‌ نیز انجام شده که کاربردهای خاص خودشان را دارند.

مقاومت تیرآهن سایز ۱۸ چقدر است؟

مقاومت تیرآهن ۱۸ از دو جهت قابل‌بررسی است. اول، از جهت مقاومت در برابر نیروهای بیرونی که خود به انواع برشی، خمشی، کششی و پیچشی تقسیم می‌شوند. تیرآهن ۱۸، یکی از بهترین‌ها در نوع خود از نظر مقاومت در برابر این نیروها محسوب می‌شود. 

درحالی‌که تیراهن‌های ۱۴ و ۱۶ با وجود مقاومت عالی در برابر نیروهای برشی و خمشی در برابر نیروهای پیچشی هنوز کمی ضعیف هستند، تیرآهن ۱۸ در برابر این نوع نیز، عملکرد بسیار خوبی دارد. این ویژگی‌ها درنهایت، سبب افزایش استحکام کل ساختمان در برابر نیروهای خارجی، زلزله و بارهای مرده می‌شود. 

مقاومت تیرآهن ۱۸ در برابر پوسیدگی نیز قابل‌بررسی است. درصورتی‌که در تولید این محصول از فولاد ضد زنگ یا گالوانیزه‌شده استفاده شود، می‌توان مطمئن بود که ده‌ها سال، بدون هیچ مشکلی در برابر سخت‌ترین شرایط محیطی نیز دوام خواهد آورد. 

نحوه تولید تیرآهن ۱۸ 

اما روش تولید تیرآهن ۱۸ چیست؟ تولید این محصول نیز مانند دیگر انواع تیرآهن I عمدتا به روش نورد گرم است. در این روش ابتدا شمشه‌ی فولادی با آلیاژهای ST37، ST44 یا ST52 را در کوره تا دمای حدود ۱۱۰۰ درجه‌ی سانتی‌گراد گرم می‌کنند. سپس آن‌ها را وارد غلطک‌های شکل‌دهنده کرده و پس از رسیدن تیرآهن به ابعاد مورد نظر و سرد شدن آن، برش انجام می‌شود. درنهایت، تیرآهن، تحت عملیات چربی‌زدایی و گالوانیزه یا پوشش با انواع اپوکسی‌های ضد زنگ قرار می‌گیرد. تیرآهن ۱۸ را به روش‌های پیچ‌و‌پرچ، جوش‌کاری یا اکسترود نیز می‌سازند.

کاربردهای تیرآهن ۱۸

اگر می‌پرسید اصلی‌ترین صنعت مصرف‌کننده تیرآهن ۱۸ چیست؟ باید بگوییم به‌طورکلی ساخت‌وساز. صنعتی که از ساخت ساختمان‌های مسکونی تا برج‌ها، پل‌ها و معابر شهری را در بر می‌گیرد. در این سازه‌ها به‌منظور تولید اسکلت فلزی، تیرهای فرعی و اصلی، پوشش سقف و انواع خرپا از تیرآهن سایز ۱۸ استفاده می‌شود.

برترین کارخانه‌های تولیدکننده تیرآهن ۱۸

کشور ما سال‌هاست که در زمینه‌ی تولید مقاطع فولادی به خودکفایی نسبی رسیده است. از مهم‌ترین کارخانه‌های تولیدکننده‌ی تیرآهن ۱۸ باکیفیت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تیرآهن ماهان
• ذوب‌ آهن اصفهان
• فولاد یزد
• فولاد اهواز
• تیرآهن فایکو
• فولاد بناب

نحوه محاسبه بار تیرآهن ۱۸

فرمول محاسبه‌ی تحمل بار همه‌ی انواع تیرآهن ازجمله سایز ۱۸ نسبتا پیچیده است و متغیرهای بسیاری دارد. طول، ضخامت، وزن، چگالی، شعاع ژیراسیون و گشتاور اینرسی، تنها نمونه‌هایی از این متغیرها هستند. برای به‌دست‌آوردن این متغیرها دو منبع اصلی وجود دارند. اولین منبع، جدول اشتال تیرآهن استاندارد IPE و دومی کتاب مقررات ملی ساختمان ایران هستند. در این کتاب، مقاومت تیرآهن‌ها با توجه به ابعاد و ویژگی‌هایشان محاسبه شده است. لحاظ کردن این عدد در محاسبات مربوط به مقاومت ساختمان در برابر نیروهای بیرونی ضروری است.

وزن تیرآهن ۱۸

مطابق جدول اشتال تیرآهن‌های IPE، وزن هر یک متر از تیرآهن ۱۸ با بال‌های ۹۱ میلی‌متری، حدود ۱۹٫۱۶ کیلوگرم است. براین‌اساس، وزن هر شاخه‌ی ۱۲ متری آن برابر با حدودا ۲۳۰ کیلوگرم خواهد بود. وزن تیرآهن بسته به ضخامت و آلیاژش متغیر است که هنگام استفاده از جدول اشتال باید در نظر داشته باشید.

جمع‌بندی

اما عوامل موثر در قیمت تیرآهن ۱۸ چیست؟ در پاسخ به این سوال باید به قیمت خام فولاد، هزینه‌های تولید، قیمت ارزهای خارجی، عرضه و تقاضا و قیمت حامل‌های انرژی اشاره کنیم. فروشنده‌ها نیز بسته به توافق خود با تولیدکننده‌ها قیمت‌های متفاوتی اعلام می‌کنند. فولادینو ضمن اعلام به‌روز و لحظه‌ای قیمت تیرآهن ۱۸، امکان خرید ارزان، بدون محدودیت در حجم و سریع این محصول را فراهم کرده است.