شکستن میلگرد؛ دلایل و راهکار‌های رفع آن

یکی از پرمصرف‌ترین مقاطع فولادی، میلگرد است که به دلیل شکل ظاهری و تنوع بالا در سایز، دارای کاربرد‌های متنوع و گوناگونی است. این محصول معمولا از طریق فرایند نورد گرم تولید می‌شود و در صورت نیاز بر روی آن عملیات ثانویه  نظیر گالوانیزه انجام می‌شود. با توجه به توانایی میلگرد در افزایش مقاومت فشاری بتن، این محصول در ساختمان‌سازی بسیار مورد استقبال قرار گرفته است و به نوعی مکمل بتن به حساب می‌آید. شکستن میلگرد یکی از مواردی است که در پروژه‌های ساختمانی اتفاق می‌افتد و بسیاری از افراد با این مشکل مواجه می‌شوند. در این مقاله به بررسی چرایی این اتفاق و راهکار‌های جلوگیری از آن می‌پردازیم. با فولادینو همراه شوید.

خم کردن میلگرد

همانطور که اشاره کردیم یکی از کاربرد‌های مهم میلگرد، استفاده در آرماتور بندی و ساخت ستون‌ها است. به منظور اجرای درست و هر چه بهتر آرماتوربندی و بنا بر ضوابط مشخص، باید از انواع مختلف میلگرد‌ها از لحاظ شکل استفاده شود و این شکل‌ها از راه عملیات خم کردن به میلگرد‌ها تحمیل می‌شود.

توجه به انتخاب صحیح استاندارد و سایز میلگرد، منجر به بهبود کارایی میلگرد مسلح و نهایتا، افزایش عمر سازه تولید شده می‌شود. خاموت، از دیگر محصولاتی است که از خم شدن میلگرد، تولید می‌شود که دارای شکل‌ها و کاربری‌های متفاوت است.

دلایل و علت شکستن میلگرد

به طور کلی میلگرد‌ها تحت استاندارد‌های مشخصی ساخته می‌شوند. این استاندارد‌ها شامل:

• میلگرد A1
• میلگرد A2
• میلگرد A3
• میلگرد A4

میلگرد A1 به عنوان میلگرد ساده و میلگرد A2، A3 و A4 تحت عنوان میلگرد‌های آجدار شناخته می‌شوند و دارای کارایی متفاوتی نسبت به یکدیگر هستند.

۱) میزان کربن در میلگرد

 میزان کربن استفاده شده در گرید‌ها متفاوت است و می‌توان گفت که هر چقدر کربن استفاده شده در میلگرد بیشتر باشد، شکننده‌تر خواهد بود. همچنین با افزایش مقدار کربن، در زمان حرارت‌دهی و جوشکاری احتمال تغییر ساختار میلگرد افزایش می‌یابد و باعث پایین آمدن مقاومت شکست میلگرد خواهد شد. اما مقدار کربن استفاده شده در میلگرد تنها عامل شکستن میلگرد به شمار نمی‌آید. در ادامه به بررسی اصلی‌ترین دلایل شکستن میلگرد می‌پردازیم.

۲) عدم استفاده از میلگرد با گرید مناسب

همانطور که اشاره کردیم میلگردی که دارای کربن کمتری نسبت به سایر میلگرد‌ها باشد، منعطف‌تر بوده و برای عملیات خم‌کاری مناسب است، به همین دلیل از میلگرد A2 به دلیل داشتن کربن کمتر در سازه‌های بتنی استفاده می‌شود. این محصول در سایز‌های مختلف موجود و با توجه به نقشه آرماتور سازه و مقاومت مورد نظر تهیه می‌شود.

۳) عدم استفاده از میلگرد تولید شده به روش نورد گرم

با توجه به اینکه در روش نورد سرد، شمش حرارت داده شده را در دمایی پایین‌تر از دمای تبلور مجدد، خنک و سرد می‌کنند، این کار باعث به هم ریختگی ساختار مولکولی شمش می‌شود. به همین دلیل آرماتور‌های تولید شده با این روش، مقاومت کمی در برابر خمش دارند و استفاده از این نوع آرماتور منجر به کم شدن مقاومت سازه در برابر اتفاقاتی مانند زلزله خواهد شد. 

۴) حرارت دیدن میلگرد

یکی از عوامل تاثیرگذار در بالا بردن انعطاف میلگرد، گرم‌کردن میلگرد است، اما خم‌کردن میلگرد به خودی خود منجر به کاهش مقاومت میلگرد می‌شود و حرارت دادن نیز این موضوع را تشدید می‌کند. گرم کردن، باعث تغییر ساختار شیمیایی میلگرد می‌شود و تکرار این عمل به دفعات زیاد احتمال شکستن و ترک خوردگی را افزایش می‌دهد.

۵) خم کردن بیش از اندازه میلگرد

زاویه خم کردن میلگرد با توجه محل قرارگیری و آرماتور‌های مختلف متفاوت است و زاویه خمش نباید از مقدار تعیین شده در آیین نامه بتن ایران کمتر باشد. خم کردن بیش از اندازه میلگرد و کاهش زاویه خم منجر به شکستن میلگرد و در نتیجه کم شدن مقاومت آن می‌شود. حداقل زاویه خم به طور دقیق و براساس گرید، قطر و محل قرارگیری میلگرد به صورت دقیق در آیین نامه اشاره شده است.

۶) عدم استفاده از میز کار و ابزار مخصوص

استفاده از میز کار و ابزار مخصوص جهت خم و برشکاری میلگرد ضروری است و در صورت عدم استفاده اپراتور از آن، منجر به خستگی و بیشتر شدن خطای انسانی می‌شود.  

۷) استفاده از میلگرد زنگ زده

برای ساخت بتن مسلح، معمولا از میلگرد‌های تولید شده با فولاد کربنی استفاده می‌شود. فولاد کربنی پتانسیل بالایی برای زنگ زدن دارد و در صورت نگهداری نامناسب، میلگرد دچار زنگ‌زدگی شده و علاوه بر تغییر ساختار مولکولی، انعطاف پذیری آن نیز کاهش می‌یابد.

---

راهکارهای مناسب جهت جلوگیری از شکستگی میلگرد

در این قسمت به عوامل تاثیرگذار به منظور جلوگیری از شکستن میلگرد اشاره می‌کنیم.

• تمامی میلگرد‌ها به صورت نورد سرد خم‌شوند و در صورت استفاده از حرارت برای خم کردن میلگرد، سریعا از آب سرد جهت خنک کردن آن استفاده شود.
• میلگرد را به هیچ عنوان دو بار خم نکنید، زیرا احتمال شکست را افزایش می‌دهد.
• میلگرد مورد نیاز خود را از کارخانه‌های معتبر و با کیفیت مناسب تهیه کنید.
• از گرید مناسب جهت خم کردن استفاده کنید.
• در صورتی که دمای میلگرد کمتر از 5 درجه باشد، از خم کردن آن‌ها خودداری کنید.
• استفاده از نیروی کار ماهر و باتجربه و همچنین ابزار مخصوص احتمال شکستن میلگرد را بسیار کاهش می‌دهد.

جمع‌بندی

در این مقاله در خصوص شکستن میلگرد و راهکارهای مناسب جهت جلوگیری از این اتفاق صحبت کردیم و اطلاعات مختصر و مفیدی خدمت شما همراهان فولادینو ارائه دادیم. شما می‌توانید برای خرید و اطلاع از آخرین قیمت انواع محصولات فولادی به فولادینو مراجعه کنید و از خدمات ارائه شده توسط این وبسایت استفاده کنید. فولادینو، همراه همیشگی شما در قلب بازار آهن.