میلگرد تقویتی چیست؟

میلگرد تقویتی نوعی میلگرد است که می‌توان از آن به منظور افزایش مقاومت کششی و خمشی بتن در سازه‌های مختلف از جمله ساختمان‌ها، پل‌ها و جاده‌ها استفاده کرد. در این مطلب از فولادینو قصد داریم تا به این پرسش پاسخ دهیم که میلگرد تقویتی چیست؟ با ما تا انتهای مطلب همراه باشید.

میلگرد تقویتی چیست؟

میلگرد تقویتی یکی از انواع میلگرد است که با استفاده از آن می‌توان مقاومت کششی و خمشی بتن در سازه‌های مختلف را افزایش داد. این میلگردها از جنس فولاد هستند و به دلیل وجود آج‌های روی سطحشان، چسبندگی بیشتری به بتن دارند و از ترک خوردن و شکستن آن جلوگیری می‌کنند. از مهم‌ترین مزایای استفاده از میلگرد تقویتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش مقاومت کششی و خمشی بتن
• افزایش مقاومت فشاری بتن
• افزایش طول عمر سازه
• افزایش ایمنی سازه
• کاهش ترک‌خوردگی و شکستن بتن

این مزایا باعث شده است تا استفاده از میلگرد تقویتی اهمیت بسیار زیادی پیدا کند و در پروژه‌های مختلف به‌کار رود.

میلگرد تقویتی به انگلیسی

معادل انگلیسی میلگرد تقویتی Reinforcing bar یا به اختصار Rebar نام دارد.

ویژگی‌های میلگرد تقویتی

از مهم‌ترین ویژگی‌های اصلی میلگرد تقویتی که باعث محبوبیت آن شده است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مقاومت کششی بالا: میلگردهای تقویتی باید مقاومت کششی بالایی داشته باشند تا بتوانند نیروهای کششی وارده بر بتن را تحمل کنند.
• مقاومت خمشی زیاد: میلگردهای تقویتی باید مقاومت خمشی زیادی داشته باشند تا بتوانند نیروهای خمشی وارده بر بتن را تحمل کنند.
• چسبندگی به بتن: میلگردهای تقویتی باید چسبندگی خوبی به بتن داشته باشند تا از لغزش و جدا شدن بتن جلوگیری شود.
• قابلیت خم شدن: میلگردهای تقویتی باید به راحتی خم شوند تا بتوان آنها را در اشکال مختلف مورد استفاده قرار داد.
• مقاومت در برابر خوردگی: میلگردهای تقویتی باید در برابر خوردگی مقاوم باشند تا طول عمر بالایی داشته باشند.
  

محل قرارگیری میلگرد تقویتی در سازه

محل قرارگیری میلگرد تقویتی در سازه به نوع سازه، نوع میلگرد تقویتی و میزان بارهای وارده بر سازه بستگی دارد. به‌طور کلی این میلگردها در قسمت‌هایی از سازه قرار می‌گیرند که در معرض تنش‌های کششی و خمشی بیشتری هستند. از محل‌های رایج قرارگیری میلگرد تقویتی در سازه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فونداسیون
• ستون‌ها
• تیرها
• دیوارها
  

نقشه خوانی میلگرد تقویتی 

برای خواندن نقشه‌های مربوط به میلگردهای تقویتی در سازه‌ بتنی نیاز است تا مهارت نقشه‌خوانی را فرا بگیرید. در نقشه‌ها اطلاعات مربوط به نوع، سایز، تعداد و محل قرارگیری میلگردهای تقویتی آمده است. برای خواندن نقشه میلگرد تقویتی باید به موارد زیر توجه کنید:

• عنوان نقشه: عنوان نقشه باید نوع سازه و نوع میلگرد تقویتی را نشان دهد.
• مقیاس نقشه: مقیاس نقشه باید مشخص باشد تا بتوان اندازه واقعی میلگردها را تعیین کرد.
• علامت‌ها و اختصارات: علامت‌ها و اختصارات استفاده‌شده در نقشه باید به‌طور کامل توضیح داده شوند.
• جزئیات میلگردها: جزئیات میلگردها مانند نوع، سایز، تعداد و طول آنها، باید در نقشه مشخص شده باشد. 
• محل قرارگیری میلگردها: محل قرارگیری میلگردها باید به‌طور دقیق در نقشه تعیین شده باشد.

در زیر مثالی از یک نقشه میلگرد تقویتی ارائه شده است:

کاربرد میلگرد تقویتی 

میلگرد تقویتی کاربردهای متنوعی در پروژه‌های ساختمانی دارد. از مهم‌ترین کاربردهای میلگرد تقویتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

فونداسیون: میلگردهای تقویتی در فونداسیون، برای افزایش مقاومت آن در برابر بارهای وارده از سازه استفاده می‌شوند.

ستون‌ها: میلگردهای تقویتی در ستون‌ها، جهت افزایش مقاومت فشاری و خمشی آنها به‌کار می‌روند.

تیرها: میلگردهای تقویتی در تیرها، به منظور افزایش مقاومت خمشی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

دیوارها: میلگردهای تقویتی در دیوارها، جهت افزایش مقاومت کششی و برشی آنها کاربرد دارند.

سایر کاربردها: میلگردهای تقویتی در موارد دیگری مانند سقف‌ها، راه‌پله‌ها، پی‌ها و اتصالات تیر به ستون نیز استفاده می‌شوند.

نحوه محاسبه وزن میلگرد تقویتی

محاسبه وزن میلگرد تقویتی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. از مهم‌ترین روش‌های محاسبه وزن میلگرد تقویتی می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:

استفاده از جدول اشتال

جدول اشتال جدولی استاندارد برای محاسبه وزن میلگرد است که بر اساس استاندارد DIN آلمان تنظیم شده و در آن اطلاعاتی مانند وزن مخصوص و مساحت سطح مقطع مربوط به هر سایز میلگرد آمده است. برای محاسبه وزن میلگرد با استفاده از جدول اشتال، باید سایز میلگرد موردنظر خود را در ستون اول این جدول پیدا کنید؛ سپس در ستون مساحت، کوچک‌ترین عددی را پیدا کنید که بزرگ‌تر یا مساوی مساحت میلگرد مورد نظر شما باشد. حال در همان ردیف، وزن مخصوص میلگرد را پیدا کنید. در این مرحله شما می‌توانید وزن میلگرد را با استفاده از فرمول زیر محاسبه کنید:

وزن میلگرد = طول میلگرد(متر)×وزن مخصوص میلگرد (kg/m)

استفاده از فرمول محاسبه وزن میلگرد تقویتی

برای محاسبه وزن میلگرد تقویتی بدون استفاده از جدول اشتال، می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید:

وزن میلگرد = عدد پی×(قطر میلگرد)² / 4) × طول میلگرد × چگالی فولاد)

تعداد میلگرد تقویتی موردنیاز برای سازه

محاسبه تعداد میلگرد تقویتی موردنیاز برای سازه، فرآیندی پیچیده و تخصصی است که از سوی مهندسان عمران انجام می‌شود. عوامل مختلفی در این محاسبه دخیل هستند که از مهم‌ترین این موارد می‌توان به نوع سازه، ابعاد سازه، بارهای وارده بر سازه، مقاومت بتن، مقاومت میلگرد، مقررات ملی ساختمان و… اشاره کرد.

به‌طور کلی برای محاسبه تعداد میلگرد تقویتی موردنیاز برای سازه نیاز است تا محاسبه بارهای وارده بر سازه، محاسبه ممان خمشی و نیروی برشی در مقاطع مختلف سازه، انتخاب نوع و سایز میلگرد تقویتی، محاسبه مساحت میلگرد تقویتی موردنیاز و… انجام شوند. مهندسان عمران برای انجام این محاسبات از نرم‌افزارهای تخصصی مانند ETABS و SAP2000 استفاده می‌کنند.

توجه به این نکته ضروری است که محاسبه تعداد میلگرد تقویتی باید از سوی مهندس عمران باتجربه انجام گیرد. ضمن این‌که در محاسبه تعداد میلگرد تقویتی باید به تمام ضوابط و مقررات ملی ساختمان توجه شود. استفاده از میلگردهای تقویتی باکیفیت و نصب صحیح آنها در افزایش مقاومت و طول عمر سازه نقش مهمی دارد.

علاوه بر روش‌هایی که بیان کردیم، روش‌های تقریبی دیگری نیز برای تخمین تعداد میلگرد تقویتی موردنیاز برای سازه وجود دارد. یکی از این روش‌ها، استفاده از جداول و نمودارهای ارائه‌شده در کتاب‌های مرجع مهندسی عمران است.

اصول و نحوه اجرا میلگرد تقویتی

اجرای میلگرد تقویتی فرآیندی پیچیده و تخصصی است که باید با دقت و ظرافت انجام شود. جهت استفاده از میلگرد تقویتی نیاز است تا مراحل زیر را طی کنید:

• آماده‌سازی محل: محل قرارگیری میلگردها باید تمیز و عاری از هرگونه آلودگی باشد. میلگردها باید عاری از زنگ‌زدگی و خوردگی باشند و به اندازه کافی خمیده و وصله شوند.
• آرماتوربندی: در گام بعدی باید میلگردها مطابق با نقشه‌های مهندسی در محل خود قرار داده شوند. میلگردها باید به‌طور صحیح به یکدیگر بسته شوند؛ برای بستن میلگردها به یکدیگر، از مفتول‌های آرماتوربندی استفاده کنید.
• بتن‌ریزی: گام بعدی در استفاده از میلگرد تقویتی، بتن‌ریزی است. بتن باید به‌طور صحیح و یکنواخت در محل میلگردها ریخته شود. در این مرحله از ویبره برای متراکم کردن بتن استفاده می‌کنند. لازم به ذکر است که بتن باید تا زمان گیرش نهایی به‌طور کامل مراقبت شود.

انواع میلگرد تقویتی

میلگردهای تقویتی بر اساس شکل ظاهری، جنس و کاربرد، به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. از مهم‌ترین انواع میلگرد تقویتی بر اساس شکل ظاهری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• میلگرد ساده: این نوع میلگرد سطح صاف و بدون آج دارد. از میلگرد ساده در مواردی مانند اتصالات بین تیر و ستون که به چسبندگی زیاد میلگرد به بتن نیاز نیست، استفاده می‌شود.
• میلگرد آجدار: این نوع میلگرد دارای آج‌هایی روی سطح خود است که باعث افزایش چسبندگی میلگرد به بتن می‌شود. میلگرد آجدار در مواردی مانند تیرها و ستون‌ها که به چسبندگی زیاد میلگرد به بتن نیاز است، به‌کار می‌رود.

همچنین میلگرد تقویتی را می‌توان بر اساس جنس، به روش زیر طبقه‌بندی کرد:

• میلگرد فولاد کربنی: این نوع میلگرد از فولاد با کربن متوسط ساخته شده و پرمصرف‌ترین نوع میلگرد در صنعت ساختمان است.
• میلگرد آلیاژی: این نوع میلگرد از فولاد با آلیاژهای مختلف مانند مس، نیکل و کروم ساخته می‌شود و نسبت به میلگرد فولاد کربنی، مقاومت و سختی بیشتری دارد.

انتخاب نوع میلگرد تقویتی مناسب برای هر پروژه به عوامل مختلفی مانند نوع سازه، شرایط محیطی و بارهای وارده بر سازه بستگی دارد. جهت انتخاب میلگرد تقویتی مناسب باید به چند نکته توجه کنید: میلگردهای تقویتی باید از جنس فولاد باکیفیت باشند و به درستی در بتن قرار داده شوند.

میلگردهای تقویتی برای استفاده باید به اندازه کافی خمیده و وصله شده باشند؛ ضمن این‌که باید قبل از استفاده از زنگ‌زدگی و خوردگی محافظت شوند. به این دلیل که میلگردهای تقویتی نقش مهمی در افزایش مقاومت و طول عمر سازه‌های بتنی ایفا می‌کنند، استفاده از میلگردهای باکیفیت و نصب صحیح آنها می‌تواند ایمنی و پایداری سازه را تضمین کند.

جمع بندی

در این مطلب از وب‌سایت فولادینو تلاش کردیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که میلگرد تقویتی چیست؟ توجه به مواردی که در این مطلب بیان کردیم، به شما کمک می‌کند تا بتوانید اطلاعات کاملی در مورد کاربرد میلگرد تقویتی به‌دست آورید و از این نوع میلگرد به بهترین شکل ممکن در پروژه‌های ساختمانی مختلف استفاده کنید. شما می‌توانید با استفاده از وبسایت فولادینو از قیمت روز میلگرد آجدار اطلاع پیدا کرده و برای خرید این محصول و سایر آهن‌آلات نیز تنها کافیست تا از طریق روش‌های مشخص شده در سایت اقدام کنید.